Baharın gelişinin habercilerinden biri de polenler... Ağırlıklı olarak bahar mevsiminde ortaya çıkan polenler, alerjik rinite de yol açabiliyor. Peki alerjik rinit olarak da bilinen saman nezlesi nedir, neden olur? Özellikle bahar aylarında artan ve grip ile karıştırılan saman nezlesi hakkında merak edilenleri Göğüs Hastalıkları Uzmanı Doç.Dr. Rana Işık anlattı
SAMAN NEZLESİ NEDİR?
Burnun iltihabi hastalığıdır. Alerjik rinit adıyla da bilinir. Fakat bu iltihap mikroplara değil, alerjik maddelere bağlı gelişir. Alerjik rinit mevsimsel ve yıl boyu nezle olmak üzere ikiye ayrılır. Mevsimsel alerjik rinit, polenler ve dış ortamlarda bulunan bazı mantarlara bağlı gelişirken yıl boyu süren alerjik rinit ev tozu akarları, bazı ev içi küf mantarları, kedi ve köpek gibi hayvan tüylerine bağlı ortaya çıkar.
SIK GÖRÜLEN BİR SAĞLIK SORUNU MU?
Tüm dünyada toplumun yüzde 20-40’nı etkiler. Ülkemizde yıl boyu nezle yüzde 20, mevsimsel nezle ise yüzde 10 civarında. Bahar veya saman nezlesi çoğunlukla çocukluk ve erken erişkinlik döneminde başlar ancak çok nadiren erişkin yaşlarda da ortaya çıkabilir.
NE TÜR ŞİKAYETLERE NEDEN OLUR?
● Hapşırık, burun akıntısı, burun kaşıntısı, burun tıkanıklığı yapar.
● Boğaz, damak ve kulak kaşıntısı da eşlik edebilir.
● Gözlerde kaşıntı, sulanma, kızarıklık ve göz kapaklarında şişlik görülebilir. Gözlerdeki belirtiler, alerjik konjuktivit olarak adlandırılır. Tek başına görülebileceği gibi saman nezlesi ile birlikte olabilir.
● Gözlerin altında torbalanma ve morarma, boğazda ağrı, ses kısıklığı ve kulaklarda doluluk ortaya çıkabilir.
● Geniz akıntısı nedeniyle tekrarlayan boğaz temizlenmesi balgamsız, kesik kesik bir öksürüğe yol açabilir.
HAPŞIRIK VE BURUN TIKANIKLIĞI HANGİ SAATLERDE YOĞUNDUR?
Duyarlı olduğunuz alerjene (alerjik maddeye) göre değişir. Polenler (çiçek tozları) genellikle sabah ve güneşin tepede olduğu öğlen saatlerinde havada yoğundur. Dolayısıyla polen alerjiniz varsa sabah ve öğle saatlerinde şikayetleriniz artar. Burun tıkanıklığı, alerjik rinitli hastaları en fazla rahatsız eden belirtidir. Yıl boyu alerjenlere bağlı alerjik rinitlilerde şikayetler daha çok geceleri olur.
AĞAÇ POLENLERİ BAHARDA ETKİLİ
Bahar ayları, saman nezlesi veya bahar nezlesi olarak da bilinen mevsimsel alerjik nezlenin en fazla görüldüğü zamanlar. Mevsimsel alerjik nezle polenlere bağlıdır. Polen taneleri gözle görülemeyecek kadar küçüktür. Bir polen tozunda binlerce polen tanesi bulunabilir. Bunlar rüzgarla çok uzak yerlere kolayca taşınabilir. Bazı ağaç polenleri kış sonu ve ilkbahar mevsimi başında, çayır-çimen ve yabani ot polenleri ilkbahar ve yaz mevsimi başında, yabani ot polenleri ise yaz mevsimi sonu ve sonbaharda daha yoğun bulunur.
AİLENİZDE VARSA RİSKİNİZ YÜKSEK
Genetik önemli bir risk faktörü. Anne ya da babasında alerjik bir hastalık olması durumunda çocukta yüzde 30-40 oranında alerjik hastalık gelişme riski var. Hem anne hem de babada alerji varsa bu oran yüzde 70’lere kadar yükseliyor. Sigara dumanı, iç ve dış ortam hava kirliliği, sosyo-ekonomik düzeyin yüksek olması alerjik hastalık gelişme riskini artırır.
TANI NASIL KONULUR?
Hapşırık, burun akıntısı, burun kaşıntısı, burun tıkanıklığı, boğaz, damak ve kulak kaşıntısı, gözlerde kaşıntı, sulanma gibi yakınmaların bir veya birkaçının olması alerjik hastalığı düşündürür. Özellikle de yakınmalar sık tekrarlıyor, mevsimlere bağlı değişkenlik gösteriyor, ailede de benzer bir hastalık varsa. Normal nezleden farkı, belirtilerin tekrarlayıcı olmasıdır. Hastanın öyküsüne göre, alerjeni tespit etmek için deri testleri yapılır veya kanda alerjenlere özgü ‘immünoglobulin E tipi antikorlar’a bakılır.
ASTIM BELİRTİLERİNE YOL AÇABİLİR
Bazı hastalarda polenler astım belirtilerine neden olabilir. Tek başına öksürük veya beraberinde nefes darlığı, hırıltılı, hışıltılı solunum, göğüste baskı hissi gibi. Alerjik rinit sinüzite yatkınlığı artırır. Nadiren ciltte kaşıntı, kurdeşen (ürtiker) belirtileri yapabilir. Çocuklarda atopik dermatite (egzama) neden olabilir.
YORGUNLUK YAPAR
Alerjik rinitte burun tıkalı olduğu için uykuda sürekli ağızdan nefes alıp verilir. Boğazda kuruma ve sık uyanmaya yol açar. Sonuçta uyku kalitesi bozulduğu için gün içinde yorgunluk, halsizlik olabilir. Bu da kişinin okul ya da iş başarısını olumsuz etkiler.
Kaynak.Posta
