VARİS HASTALIĞININ TEDAVİSİNDE NELERE DİKKAT EDİLMELİ
Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Op. Dr. Ahmet Refik Turgut, “Varis Hastalığı”na dikkat çekti.
Varis ya da tıp dilindeki tanımı ile “variköz ven hastalığı, kronik venöz yetersizlik” toplum nüfusunun yaklaşık %50’si ni etkileyecek kadar yaygındır bir hastalıktır. Bacaklarınızdaki özellikle akşam saatlerine doğru başlayan, dinlenince geçen ağrı, şişkinlik, yorgunluk, gece krampları, huzursuz bacak gibi ilgili şikayetlerinizin hayatınızı olumsuz etkilememesi için, doktorunuzun önerdiği ilaç tedavisine ek olarak, yaşam tarzında yapacağınız bir takım değişiklikler, varis şikayetlerinizin gerilemesinde katkıda bulunacaktır.
VARİS NEDİR?
Varis yaşam kalitesini kötü yönde etkileyen bir hastalıktır. Bacaklarınızdaki toplar damarlar (venler) taşıdıkları kanı kalbinize doğru geri götürmekle görevlidir, fakat kanın yukarıya, kalbe doğru, yerçekimine karşı hareketi, baldır kaslarınızın kasılıp gevşemesi ile kanın yukarıya doğru pompalaması ve toplar damarların içindeki geri dönüşe izin vermeyen küçük venöz kapakçıklar sayesinde olur. Toplar damarlarda yapısal bozukluk, venöz basınç artması (gebelik gibi fizyolojik veya Vena Kava İnferior'a bir kitle basısı nedeniyle), hareketsiz bir yaşam ile baldır kaslarımızın pompalama görevini yapamaması, edinsel veya kalısal eğilimli olarak venöz kapakçıklarda yetersizlik, geri kaçırma, reflü gelişmesi sonucu, toplar damarlar taşıdıkları kanı kalbinize doğru geri götürmekte zorlandıklarında toplar damarlar ilk olarak yüzeyel venlerin genişlemesi ve belirginleşmesiyle örümcek ağı görünümlü telenjiektaziler ortaya çıkar, basıncın artmasıyla venler genişler, boğumlu, kıvrımlı, genişlemiş, belirginleşmiş, boncuklaşmış (variköz) bir şekil almaya başlarlar. Varisler kozmetik bir sorun olmanın yanında bacaklarda ağrı, şişkinlik ve yanma bazen de kaşıntı hissine neden olabilirler. Hatta bazı varisler genişleyerek doku hasarına, kanamalara, infeksiyon gelişimine, tromboflebite neden olabilirler. Venöz yetersizlik, varis hastalığı, çok ilerlemeden, geri dönüşümsüz hale gelmeden, ileri komplikasyonlar ortaya çıkmadan, erken tanı ve erken tedavi, her hastalıkta olduğu gibi, çok önemlidir. .
VARİS TEHLİKELİ MİDİR?
Varis tek başına tehlikeli bir oluşum değildir. Ancak görünür varis olan bacaklarda, daha derin toplar damarlar sisteminde de yetersizlik, reflü, genişleme, akım azalması, variköz değişikliklerin olabileceği düşünülebilir. Derin toplar damarlar sisteminde, kan akımının azalması, göllenme, tıkanmalara yani derin ven trombozuna neden olabilir. Uzun süren variköz hastalık zamanla bilhassa ayak bileği çevresindeki cilt dokusunda renk değişikliklerine, şişmeye ve hatta iyileşmesi güç yaralara (venöz ülserlere) neden olabilir.
VARİSLEDEN DOLAYI NE ZAMAN DOKTORA GİDİLMELİ?
Eğer uzun süre oturduktan ya da ayakta durduktan sonra bacaklarınızda ağırlık hissi oluşuyor ve şişkinlik gözlüyorsanız bilhassa ayak bileğinizin çevresinde deride kırmızı ya da kahverengi renk değişikliği görüyorsanız; varisleriniz artan derecede ağrı veriyorlarsa ya da sizi görüntü olarak rahatsız ediyorlarsa doktorunuza başvurunuz.
Varis teşhisi için gideceğim doktorum bana ne gibi tetkitler yapabilir? Bunlar acı verir mi?
Doktorunuz öncelikle bacaklarınızı muayene edecektir. Böylelikle varislerin bulunduğu bölgeleri, varislerin yan kollarını, varsa diğer varis hastalığı aşamalarına ait görüntüleri yani telenjiektazileri (ince,örümcek ağı biçiminde kılcal damar genişlemeler) ve ödemin varlığını tespit etmeye çalışacaktır. Ardından gerek görürse ultrasonografi aracılığı ile varislerin daha derindeki seyirlerini görüntüleyecektir. Bu inceleme tamamıyla acısız, cilt yüzeyinden yapılan bir görüntüleme işlemidir. Ancak yeterli bilgi alınamazsa venografi dediğimiz ilaçlı toplar damar filmi de istenebilir.
VARİS TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?
Doktorunuz size öncelikle yaşam tarzınızda yapmanız gereken değişkliklere dair önerilerde bulunacaktır. Elastik bandaj ve varis çorapları semptomlarınızı gidermede size yardımcı olacaktır. Variköz venlerın tedavisinde hastalığın aşamalarına göre çeşitli tedavi aşamaları vardır. Varis semptomlarını gidermede etkili veno-aktif ilaçları hastalığın ilk evresinden son evresine kadar kullanabilirsiniz. Skleroterapi, köpük tedavisi, laser veya radiofrekans tedavisi daha çok telenjiyektazilerde uygulanabilmektedir. Skleroterapi ve köpük tedavisinde, variköz venlerin içerisine özel sklerozan bir madde enjekte edilir. Uzun yıllardır uygulanan cerrahi yöntemlere son yıllarda daha az invaziv olan endovenöz (damar içi) lazer veya radiofrekans tedavisi de eklenmiştir, diz üstü safen venin işlevsiz hale getirilmesi için kullanılabilir. Tedavinin şekli; venöz yetmezliğin yerine, lokalizasyonuna, reflü derecesine, venöz pakelerin yaygınlığına ve Safen Ven çap genişliğine göre değişebilir. Hastalığı yaygınlığına ve ilerleme durumuna göre Hibrit tedavi protokolleri de uygulanabilir. Endoskopik Varis Cerrahisi en son, en gelişmiş tedavi yöntemidir, tek bir giriş yeri olduğu için estetik yönden çok üstünlüğü vardır, ayrıca derin ve yüzeyel toplar damar sistemini birbirine bağlayan Perforan Venlerdeki Yetersizlik olgularında, ilave bir tedavi protokolü olarak, subfasial ligasyon yapılarak, ideal bir varis tedavisi yapılabilir, böylece varislerin yeniden tekrarlama olasılığı çok azalır.
AMELİYTATTAN SONRA VARİS TEKRARLAR MI?
İyi bir muayene ve iyi bir tetkik ile değerlendirme sonrası, sorun tam ve doğru olarak tanımlanır ve sorunlu, varis oluşumuna neden olan yerlere doğru müdahale edilirse ve gerekli destek tedavisiyle hayat tarzı değişiklikleri sağlanırsa, ameliyat sonrası varislerin tekrarlama şansı düşüktür.
Varisten korunmak için neler yapabiliriz?
Ayak ve bacak kaslarını geliştirecek sporlar yapmak,
Düzenli yürüyüşler yapmak (bacaklardaki kan pompasını çalıştırmak)
Ofis içinde sabit oturarak veya sabit ayakta durarak çalışıyorsak, sık sık ofis içi yürüyüşler faydalı;
Orta yükseklikte topuklu ayakkabıları tercih etmeliyiz.
Ayaklarımızı kalbimizden daha üst seviyede dinlendirmek
Aşırı sıcaktan sakınmak
Fazla kilo almamak ve fazla kilolardan kurtulmak
Varis çoraplarını düzenli bir şekilde kullanmak
